(ေမး)
အရွင္ဘုရား၊ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ဟူေသာ ကုသိုလ္ေရးသံုးပါးတြင္ မည္သည္က ေလာကုတၱရာအက်ိဳးေပး အေကာင္းဆံုးပါနည္း။
(ေျဖ)
ဒါနထက္ သီလသည္ အက်ိဳးေပးသာ၏။
သီလထက္ ဘာ၀နာက သာလြန္၍ အက်ိဳးေပးပါသည္။
ထိုသို႔အက်ိဳးေပးရာ၌ ဒါနႏွင့္ သီလသည္ ေလာကီဘံု၌သာ အက်ိဳးေပးႏိုင္၏။ တိုက္ရိုက္အားျဖင့္ ေလာကုတၱရာ (မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္) အက်ိဳးကို မေပးႏိုင္၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာကသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ဟူေသာ ေလာကုတၱရာအက်ိဳးကို ေပးႏိုင္သည္။
ခ်ဲ႔ပါဦးမည္။
ဒါနထက္ သီလက သာလြန္ပံုကို ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာက်မ္း သီလခန္း၌ အက်ယ္ျပထားျပီ။ ဤေနရာ၌ ဒါနထက္ သီလက သာလြန္ပံုကို အေၾကာင္းတမ်ိဳး ျပပါဦးမည္။ မည္သည့္ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အလုပ္မဆို အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကို ပယ္ရာ၌ အထိေရာက္ဆံုးအလုပ္သည္ သတၱိအထက္ဆံုး၊ အက်ိဳးေပးႏိုင္ဆံုး ျဖစ္၏-ဟု ေရွးဦးစြာ မွတ္သားပါ။
( ဒါနႏွင့္သီလ)
ဒါနျပဳေသာအခါ အတြင္းသႏၲာန္၌ စိတ္ေစတနာ အရင္းခံပါေသာ္လည္း စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းရာ၀ယ္ ကိုယ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရေသာ ကာယကံအလုပ္၊ ႏႈတ္ျဖင့္ ယူငင္ပါ၊ စားပါ၊ ေသာက္ပါ၊ ဘုဥ္းေပးပါ-ဟုေျပာဆိုေသာ ၀စီကံအလုပ္၊ အအလုပ္ ၂-မ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ေန၏။
သီလေစာင့္ရာ၌ကား ကိုယ္ျဖင့္ သူ႔အသက္သတ္မႈ စေသာ မေကာင္းမႈကို မျပဳမိေအာင၊္ ႏႈတ္ျဖင့္ မုသားစေသာ စကားမ်ိဳးကို မေျပာမိေအာင္၊ စိတ္ကို ေစာင့္စည္းေနရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သီလေစာင့္ရာ၌ စိတ္၏တာ၀န္သည္ ေနရာတိုင္းမွာ အေရးတႀကီး ပါ၀င္ေန၏။
( ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း )
ကိုယ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရ၊ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာဆိုရေသာ ဒါနအလုပ္သည္ ခႏၶာအစဥ္၀ယ္ ဓာတ္တည္၍ ေနေသာ အ၀ိဇၨာ တဏွာကို တိုက္ရိုက္မထိခိုက္ႏိုင္။ သြယ္၀ိုက္၍သာ ထိခိုက္ႏိုင္၏။ စိတ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ရေသာ သီလအလုပ္ကား စိတ္ကို ေစာင့္စည္းတိုင္း ေစာင့္စည္းတိုင္း အ၀ိဇၨာတဏွာဓာတ္ကို ပါးလွပ္သြားေအာင္ ထိခိုက္ႏိုင္၏။
ဥပုသ္သီလသည္ကား ေမထုန္မွ ေရွာင္ရျခင္း၊
ကျခင္း သီဆိုျခင္း တီးမႈတ္ျခင္းတို႔မွ ေရွာင္ရျခင္း၊
ပန္းနံ႔သာ လိမ္းက်ံျခယ္လွယ္ျခင္းမွ ေရွာင္ရျခင္းေၾကာင့္ တဏွာရာဂကို တိုက္ရိုက္ပယ္ရွားႏိုင္ေသာ တရားျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒါနထက္ သီလသည္ မြန္ျမတ္၏။ ဒါနထက္ သီလသည္ ျငိမ္သက္ေအးျမ၏။
အက်ိဳးေပးေသာအခါ ဒါနရွင္သည္ စည္းစိမ္ရွင္ျဖစ္၏။ သို႔႔ေသာ္ သီလအကူအညီမပါလွ်င္ ေအးခ်မ္းသာ ယာေသာ စည္းစိမ္ရွင္မျဖစ္ဘဲ စိတ္ဆင္းရဲေသာ စည္းစိမ္ရွင္သာျဖစ္ႏိုင္၏။
သီလအရွင္ကား ဒါနအကူအညီ မပါေစကာမူ ေအးခ်မ္းသာယာ၏။ ဒါန အကူအညီပါလွ်င္ကား အတိုင္းထက္အလြန္ တံခြန္ႏွင့္ဘုရားကဲ့သို႔ ခံ႔ညားထည္၀ါလ်က္ သာယာေအးျမႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီလသည္ ဒါနထက္ သာလြန္မြန္ျမတ္သည္-ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳရေပသည္။
( နိမိမင္း စဥ္းစားပံု)
နိမိ(ေနမိ)မင္းသည္ ျမိဳ႔တြင္းငါးဌာန၌ အလွဴရံုမ်ားကို ေဆာက္လုပ္၍ တဌာနလွ်င္ ေန႔စဥ္ တသိန္းကုန္ အလွဴဒါနျပဳ၏။ ငါးပါးသီလကိုလည္း အျမဲေစာင့္၍ ဥပုသ္ေန႔မ်ား၌ ဥပုသ္သီလကို ေစာင့္၏။ ထိုမင္းသည္ နံနက္ေစာေစာ အိပ္ရာမွထျပီးလွ်င္ မိမိ၏ဒါန၊ သီလမ်ားကို ဆင္ျခင္ေလရာ ဒါနႏွင့္ သီလတြင္ ဘယ္အက်င့္ကသာ၍ အက်ိဳးႀကီးပါလိမ့္မည္နည္း-ဟု စဥ္းစားေလသည္။
(သိၾကားမင္းအေျဖ)
ေနမိမင္း၏အၾကံကို သိ၍ သိၾကားမင္းလာျပီးလွ်င္ မဟာရာဇာ၊ ဒါနထက္ သီလသည္ အဆတရာ၊ အဆတေထာင္၊ အဆတသိန္းတိုင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးသာလြန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဒါန၊ သီလ ၂-မ်ိဳးလံုးပင္ သူေတာ္စင္ပညာရွိတို႔ ၾကံစည္အပ္ေသာအလုပ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ထိုအလုပ္ ၂-မ်ိဳးလံုး၌ မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ အလွဴကိုလည္း ေပးလွဴပါ။ သီလကိုလည္း ေစာင့္ပါ-ဟု ေျပာဆိုေလသည္။
(မဟာနိပါတ္ နိမိဇာတက႒ကထာ)
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤျပခဲ့ေသာ စကားစဥ္အရ ဒါနထက္ သီလသည္ အက်ိဳးေပးသာလြန္ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း ထင္ရွားေပျပီ။ ထို႔ျပင္ ထပ္မံ၍ စဥ္းစားဖြယ္ရွိေသး၏။ အပါယ္ေလးပါး ဆင္းရဲဒုကၡ ခံေနရသူတို႔သည္ ဒါနမရွိသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ ဒါနရွိပါလ်က္ သီလပ်က္မႈ (သူ႔အသက္သတ္မႈ၊ သူ႔ဥစၥာ မတရားယူမႈ၊ သူ႔မယားကို က်ဴးလြန္မႈ၊ မိမိလင္မွ တပါးေသာေယာက်္ားႏွင့္ေဖာက္ျပန္မႈ၊ မုသားေျပာမႈ စေသာ အကုသို္လ္အမႈ) ေၾကာင့္သာ အပါယ္ေလးပါး၌ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရသည္။ ထိုသူတို႔၌ပါရွိေသာ ဒါနေကာင္းမႈ သည္လည္း ဂတိ၀ိပတၱိျဖစ္ေသာ ထိုအပါယ္ ၄-ပါး၌ အက်ိဳးေပးခြင့္ မရၾကသျဖင့္ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ၾကေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒါန သီလ ၂-ပါးတြင္ သီလသည္သာ ဘ၀ေကာင္းက်ိဳးရဖို႔ ေရွ႔သြားျဖစ္၍ သီလအတြက္ ဘ၀ေကာင္း ရမွ ဒါနအက်ိဳးေပးႏိုင္သည္ဟု သေဘာေပါက္ၾကလွ်င္ ငါးပါးသီလကို အထူးေစာင့္ေရွာက္၍ ဒါနကိုကား စားဦးစားဖ်ားကို ရဟန္းသံဃာ ဆရာမိဘတို႔အား ေပးလွဴျခင္း၊ စားၾကြင္းစားက်န္ကို ေတာင္းရန္းလာသူတို႔အား ေပးျခင္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ျပဳသင့္ၾက၏။ ဒါနအႀကီးအက်ယ္ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ သီလအပ်က္ခံ၍ကား မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် စီးပြားမရွာထိုက္ဟု မွတ္ပါ။
(ဘာ၀နာ)
ဘာ၀နာ -ဟူေသာပါဠိစကားသည္ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ႀကီးမားျမင့္ျမတ္ေအာင္ တိုးပြားေစ တတ္-ဟူေသာ အနက္ကိုျပ၏။ သတၱ၀ါတို႔၏ စိတ္ဓာတ္သည္ အ၀ိဇၨာဖံုးလႊမ္းမႈေၾကာင့္ သိဖြယ္ဟူသမွ်ကို မသိတတ္သည့္ျပင္ တဏွာအစြမ္းေၾကာင့္ ကာမဂုဏ္အာရံုမ်ားကို ေတာင့္တခင္မင္ လိုခ်င္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္ကိုအားျဖင့္ ႀကီးမားျမင့္ျမတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္မဟုတ္ေခ်။ အလြန္ ကေလးကလားႏို္င္ေသာ အေသးစား အညံ႔စား ျဖစ္ေန၏။ ထိုအေသးစား အညံ႔စားစိတ္ကို ႀကီးမားျမင့္ျမတ္လာေအာင္ သမထ ဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆ နာ ဘာ၀နာဟူေသာ ဘာ၀နာ ၂-မ်ိဳးတြင္ တမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တိုးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားေသာအခါ အ၀ိဇၨာတဏွာ ပါးလွပ္သြားေသာေၾကာင့္ စိတ္ေနစိတ္ထားလည္း နဂိုအေနထက္ ႀကီးမားျမင့္ျမတ္လာႏိုင္ေပသည္။
(သမထ ဘာ၀နာ)
သမထ-ဟူေသာပါဠိစကားသည္ ကိေလသာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ထိုထိုဤဤ ၾကံစည္တတ္ေသာ ၀ိတက္စသည္ကိုလည္းေကာင္း ျငိမ္းေစတတ္-ဟူေသာ အနက္ကိုျပ၏။
တရားသေဘာမွာ သမာဓိ-ပင္တည္း။
ျမန္မာလို တည္ျငိမ္ေသာ တရား-ဟုေခၚ၏။
သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္သည္ နဂိုသေဘာအတိုင္းအားျဖင့္ ဟိုအာရံုေရာက္လိုက္၊ သည္အာရံုေရာက္ လိုက္ႏွင့္ တည္ျငိမ္မႈမရွိ။ ဤသမထကမၼ႒ာန္းကို အားထုတ္ေသာအခါ ထြက္သက္-၀င္သက္ စေသာအာရံုတ ခု၌ စိတ္စိုက္၍ထားရ၏။ ထိုသို႔ စိတ္စိုက္၍ထားသျဖင့္ ထိုအာရံု၌ စိတ္အစဥ္ျမဲေနျခင္းကို သမာဓိရျခင္း-ဟုေခၚ၏။ စိိတ္အစဥ္က ထိုအာရံုတခု၌ ျမဲေနေသာေၾကာင့္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ၊ ၀ိတက္စေသာ တရားတို႔မေပၚဘဲ စိတ္အစဥ္သည္လည္း တည္ၾကည္၍ေနေလသည္။ ဤသမထဘာ၀နာ ေပါက္လွ်င္ စ်ာန္ရ၍ ကာမဂုဏ္ကင္းရာ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ ေရာက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာတဏွာဓာတ္ကို မ်ားစြာပါးလွပ္ ေအာင္ ျပဳႏိုင္ေသာ တရားေပနည္း။
(၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ)
၀ိ-အနိစၥဟုလည္းေကာင္း၊ ဒုကၡဟုလည္းေကာင္း၊ အနတၱဟုလည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု+ပႆ နာ -ရုပ္နာမ္အာရံု၌ ၾကည့္ရႈေနျခင္းကို ၀ိပႆနာ-ဟုေခၚ၏။
တရားသေဘာမွာ ဉာဏ္ပညာ-ပင္တည္း။
မိမိ၏ ရုပ္ခႏၶာ၊ နာမ္ခႏၶာကို မျမဲေသာအနိစၥတရား၊ မေကာင္းေသာ ဒုကၡတရား၊ အႏွစ္မပါေသာ အကာခ်ည္းသာျဖစ္ေသာ အနတၱတရား-ဟု ထပ္၍ ထပ္၍ ၾကည့္ရႈေနေသာအခါ မွန္ကန္ေသာ (အနိစၥတရားကို အနိစၥအတိုင္း အမွန္သိေသာ) အသိဉာဏ္ျဖစ္၏။ ထိုအခါ မိမိကိုယ္ခႏၶာ၌ နဂိုက အေကာင္းအမြန္ ႏွစ္သက္စရာဟု ထင္မွတ္ေအာင္ ကြယ္ကာေသာ အ၀ိဇၨာႏွင့္ တြယ္တာေသာ တဏွာဓာတ္သည္ ပါးလွပ္၍ သြားေလေတာ့၏။
ဤ၀ိပႆနာဘာ၀နာျဖစ္ေအာင္ ေရွးဦးစြာ သမထဘာ၀နာကို တည္ေထာင္ရေသာေၾကာင့္ ဤဘာ၀နာ ၂-ပါးသည္ အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကို ပယ္ရာ၀ယ္ အထိေရာက္ဆံုးျဖစ္ရံုသာမက တဆင့္တက္လွ်င္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ျမင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သီလထက္ပင္ အ၀ိဇၨာတဏွာကို ပယ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေကာင္း တရားျဖစ္ပါ ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ဤဘာ၀နာ ၂-ပါးကို တက္ဖို႔ရန္ သီလကို အေျခခံရပါေသးသည္။
*******************************************************************************
(ေမး)
အရွင္ဘုရား၊ အလွဴဒါန ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲရာတြင္ တိရစၧာန္မ်ားအား ေကၽြးေမြးေပးကမ္းျခင္း၊ လူသတၱ၀ါတို႔အား ေကၽြးေမြးေပးကမ္းျခင္းႏွင့္ ရဟန္းသံဃာအား လွဴဒါန္းျခင္းတို႔သည္ အက်ိဳးေပးရာ၌ မည္သုိ႔ကြာျခားပါမည္နည္း။
(ေျဖ)
တိရစၧာန္တို႔အား ေကၽြးေမြးျခင္းေၾကာင့္ ဘ၀ေပါင္းတရာ၌ အာယု၊ ၀ဏၰ၊ သုခ၊ ဗလ၊ ပဋိဘာန (သက္ရွည္၊ ဆင္းလွ၊ ခ်မ္းသာရ၊ ဗလ၊ ဉာဏ္ပညာ) ဟူေသာ အက်ိဳးကို ရ၏။
(တိရစၧာန္ဟူရာ၌ အိမ္၌ေမြးထားေသာ တိရစၧာန္မဟုတ္။ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ေတြ႔ရေသာ ၾကက္၊ ငွက္၊ ေခြး၊ ၀က္၊ စေသာ တိရစၧာန္တည္း။ ေကၽြးေမြးရာ၌ တႀကိမ္အတြက္ အ၀ေကၽြးျခင္းတည္း။)
လူသတၱ၀ါတို႔တြင္ မေကာင္းသျဖင့္ အသက္ေမြးေနေသာ ဒုႆီလလူကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀ေပါင္းတေထာင္၀ယ္ အာယု ၀ဏၰ စေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
တရားသျဖင့္ အသက္ေမြးေသာ သာမန္သီလရွိသူတို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀တသိန္း၀ယ္ အာယု ၀ဏၰစေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
သာသနာပ၀ယ္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ ရေသ့တို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ကုေဋတသိန္းေသာ ဘ၀တို႔ ၀ယ္ အာယု ၀ဏၰစေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
သာသနာတြင္း၀ယ္ သရဏဂံုတည္ေသာ ဥပါသကာမွစ၍ ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိေသာ ဥပါသကာ၊ ဥပါသိကာမတို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀အသေခ်ၤ (မေရမတြက္ႏိုင္ေသာဘ၀) တို႔၌ အာယု ၀ဏၰ စေသာ အက်ိဳးကို ရ၏။
သံဃာကို မရည္မွန္းႏို္င္ဘဲ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္ကို လွဴဒါန္းရာ၌ ထိုရဟန္းက ပုထုဇဥ္သာ ျဖစ္ေနေသး လွ်င္ ဘ၀အသေခ်ၤတို႔၌ အက်ိဳးေပးႏိုင္၏။
သို႔ေသာ္ လူ၀တ္ေၾကာင္တို႔အား ေပးေသာ ဘ၀အသေခ်ၤႏွင့္ကား မတူတတ္ေခ်။ ထိုဘ၀အသေခ်ၤ တို႔၌ အာယု၊ ၀ဏၰ၊ သုခ၊ ဗလ၊ ပဋိဘာန-ခ်င္း အဆင့္ဆင့္ သာလြန္ႏိုင္ေပသည္။
လူဥပါသကာတြင္ ၅-ပါးသီလရွိသူႏွင့္ ၁၀-ပါးသီလ ထိန္းသူ ကြာသကဲ့သို႔ လူ၀တ္ေၾကာင္ထက္ ရွင္သာမေဏအား လွဴျခင္းသည္ သာ၏။
ရွင္သာမေဏထက္ ရဟန္းအား လွဴျခင္းသည္ သာ၏။
ရဟန္းတြင္လည္း သီလမစင္ၾကယ္ေသာရဟန္းထက္ သီလစင္ၾကယ္ေသာ ရဟန္းအား လွဴျခင္း သည္ သာ၏။
ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ဘ၀အသေခ်ၤခ်င္းတူေသာ္လည္း အဆင့္ဆင့္သာေနပံုကို သိပါ။ ဤအားလံုးသည္ ဥပရိပဏၰာသ၊ ဒကၡိဏ၀ိဘဂၤသုတ္ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အ႒ကထာစကားမ်ား ျဖစ္သည္။
မွတ္ခ်က္။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ကို ျပရာ၌ အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ ေလာကႆ-အရိယာသံဃာေတာ္သည္ ေကာင္းမႈမ်ိဳးေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ရာ အတူမရွိ။ ေကာင္းျမတ္ေသာ လယ္ယာ ျဖစ္ပါေပသည္-ဟု ဘုရားရွင္မိန္႔ေတာ္မူ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လယ္ယာေျမ၏ ေကာင္းမေကာင္းအလိုက္ စိုက္ပ်ိဳးၾကသူတို႔မွာ အပင္အသီး ရၾကသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ေကာင္းမႈမ်ိဳးေစ့ စိုက္ပ်ိဳးၾကေသာ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို႔မွာလည္း အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၏ သီလစေသာ အက်င့္ေကာင္း ရွိမရွိလိုက္၍ အက်ိဳးရၾကေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ပင္ကိုက အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ တိရစၧာန္အမ်ိဳး၌ အကုသိုလ္အက်ိဳးျဖစ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာကို ရၾကေသာ တိရစၧာန္တို႔သည္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဉာဏ္လည္း မရွိရကား အညံ႔ဆံုးလယ္ယာႏွင့္ တူၾကေပသည္။
ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ လူ႔ဘ၀၌ ကုသိုလ္အက်ိဳးျဖစ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာကိုရ၍ သီလမရွိသူ။ အသင့္အတင့္သီလရွိသူ၊ အေတာ္ေကာင္းေသာ သီလရွိသူတို႔ကား အဆင့္ဆင့္ အတန္းကြာေသာ လယ္ယာေျမေကာင္းမ်ားႏွင့္ တူၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လယ္ယာအမ်ိဳးမ်ိဳး၌ အလွဴဒါနမ်ိဳးေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးသူတို႔မွာ အဆင့္ဆင့္ကြဲျပားေသာအက်ိဳးကို ရၾကသည္ဟု မွတ္ပါ။ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ
အရွင္ဘုရား၊ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ဟူေသာ ကုသိုလ္ေရးသံုးပါးတြင္ မည္သည္က ေလာကုတၱရာအက်ိဳးေပး အေကာင္းဆံုးပါနည္း။
(ေျဖ)
ဒါနထက္ သီလသည္ အက်ိဳးေပးသာ၏။
သီလထက္ ဘာ၀နာက သာလြန္၍ အက်ိဳးေပးပါသည္။
ထိုသို႔အက်ိဳးေပးရာ၌ ဒါနႏွင့္ သီလသည္ ေလာကီဘံု၌သာ အက်ိဳးေပးႏိုင္၏။ တိုက္ရိုက္အားျဖင့္ ေလာကုတၱရာ (မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္) အက်ိဳးကို မေပးႏိုင္၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာကသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ဟူေသာ ေလာကုတၱရာအက်ိဳးကို ေပးႏိုင္သည္။
ခ်ဲ႔ပါဦးမည္။
ဒါနထက္ သီလက သာလြန္ပံုကို ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာက်မ္း သီလခန္း၌ အက်ယ္ျပထားျပီ။ ဤေနရာ၌ ဒါနထက္ သီလက သာလြန္ပံုကို အေၾကာင္းတမ်ိဳး ျပပါဦးမည္။ မည္သည့္ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အလုပ္မဆို အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကို ပယ္ရာ၌ အထိေရာက္ဆံုးအလုပ္သည္ သတၱိအထက္ဆံုး၊ အက်ိဳးေပးႏိုင္ဆံုး ျဖစ္၏-ဟု ေရွးဦးစြာ မွတ္သားပါ။
( ဒါနႏွင့္သီလ)
ဒါနျပဳေသာအခါ အတြင္းသႏၲာန္၌ စိတ္ေစတနာ အရင္းခံပါေသာ္လည္း စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းရာ၀ယ္ ကိုယ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရေသာ ကာယကံအလုပ္၊ ႏႈတ္ျဖင့္ ယူငင္ပါ၊ စားပါ၊ ေသာက္ပါ၊ ဘုဥ္းေပးပါ-ဟုေျပာဆိုေသာ ၀စီကံအလုပ္၊ အအလုပ္ ၂-မ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ေန၏။
သီလေစာင့္ရာ၌ကား ကိုယ္ျဖင့္ သူ႔အသက္သတ္မႈ စေသာ မေကာင္းမႈကို မျပဳမိေအာင၊္ ႏႈတ္ျဖင့္ မုသားစေသာ စကားမ်ိဳးကို မေျပာမိေအာင္၊ စိတ္ကို ေစာင့္စည္းေနရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သီလေစာင့္ရာ၌ စိတ္၏တာ၀န္သည္ ေနရာတိုင္းမွာ အေရးတႀကီး ပါ၀င္ေန၏။
( ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း )
ကိုယ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရ၊ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာဆိုရေသာ ဒါနအလုပ္သည္ ခႏၶာအစဥ္၀ယ္ ဓာတ္တည္၍ ေနေသာ အ၀ိဇၨာ တဏွာကို တိုက္ရိုက္မထိခိုက္ႏိုင္။ သြယ္၀ိုက္၍သာ ထိခိုက္ႏိုင္၏။ စိတ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ရေသာ သီလအလုပ္ကား စိတ္ကို ေစာင့္စည္းတိုင္း ေစာင့္စည္းတိုင္း အ၀ိဇၨာတဏွာဓာတ္ကို ပါးလွပ္သြားေအာင္ ထိခိုက္ႏိုင္၏။
ဥပုသ္သီလသည္ကား ေမထုန္မွ ေရွာင္ရျခင္း၊
ကျခင္း သီဆိုျခင္း တီးမႈတ္ျခင္းတို႔မွ ေရွာင္ရျခင္း၊
ပန္းနံ႔သာ လိမ္းက်ံျခယ္လွယ္ျခင္းမွ ေရွာင္ရျခင္းေၾကာင့္ တဏွာရာဂကို တိုက္ရိုက္ပယ္ရွားႏိုင္ေသာ တရားျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒါနထက္ သီလသည္ မြန္ျမတ္၏။ ဒါနထက္ သီလသည္ ျငိမ္သက္ေအးျမ၏။
အက်ိဳးေပးေသာအခါ ဒါနရွင္သည္ စည္းစိမ္ရွင္ျဖစ္၏။ သို႔႔ေသာ္ သီလအကူအညီမပါလွ်င္ ေအးခ်မ္းသာ ယာေသာ စည္းစိမ္ရွင္မျဖစ္ဘဲ စိတ္ဆင္းရဲေသာ စည္းစိမ္ရွင္သာျဖစ္ႏိုင္၏။
သီလအရွင္ကား ဒါနအကူအညီ မပါေစကာမူ ေအးခ်မ္းသာယာ၏။ ဒါန အကူအညီပါလွ်င္ကား အတိုင္းထက္အလြန္ တံခြန္ႏွင့္ဘုရားကဲ့သို႔ ခံ႔ညားထည္၀ါလ်က္ သာယာေအးျမႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီလသည္ ဒါနထက္ သာလြန္မြန္ျမတ္သည္-ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳရေပသည္။
( နိမိမင္း စဥ္းစားပံု)
နိမိ(ေနမိ)မင္းသည္ ျမိဳ႔တြင္းငါးဌာန၌ အလွဴရံုမ်ားကို ေဆာက္လုပ္၍ တဌာနလွ်င္ ေန႔စဥ္ တသိန္းကုန္ အလွဴဒါနျပဳ၏။ ငါးပါးသီလကိုလည္း အျမဲေစာင့္၍ ဥပုသ္ေန႔မ်ား၌ ဥပုသ္သီလကို ေစာင့္၏။ ထိုမင္းသည္ နံနက္ေစာေစာ အိပ္ရာမွထျပီးလွ်င္ မိမိ၏ဒါန၊ သီလမ်ားကို ဆင္ျခင္ေလရာ ဒါနႏွင့္ သီလတြင္ ဘယ္အက်င့္ကသာ၍ အက်ိဳးႀကီးပါလိမ့္မည္နည္း-ဟု စဥ္းစားေလသည္။
(သိၾကားမင္းအေျဖ)
ေနမိမင္း၏အၾကံကို သိ၍ သိၾကားမင္းလာျပီးလွ်င္ မဟာရာဇာ၊ ဒါနထက္ သီလသည္ အဆတရာ၊ အဆတေထာင္၊ အဆတသိန္းတိုင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးသာလြန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဒါန၊ သီလ ၂-မ်ိဳးလံုးပင္ သူေတာ္စင္ပညာရွိတို႔ ၾကံစည္အပ္ေသာအလုပ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ထိုအလုပ္ ၂-မ်ိဳးလံုး၌ မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ အလွဴကိုလည္း ေပးလွဴပါ။ သီလကိုလည္း ေစာင့္ပါ-ဟု ေျပာဆိုေလသည္။
(မဟာနိပါတ္ နိမိဇာတက႒ကထာ)
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤျပခဲ့ေသာ စကားစဥ္အရ ဒါနထက္ သီလသည္ အက်ိဳးေပးသာလြန္ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း ထင္ရွားေပျပီ။ ထို႔ျပင္ ထပ္မံ၍ စဥ္းစားဖြယ္ရွိေသး၏။ အပါယ္ေလးပါး ဆင္းရဲဒုကၡ ခံေနရသူတို႔သည္ ဒါနမရွိသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ ဒါနရွိပါလ်က္ သီလပ်က္မႈ (သူ႔အသက္သတ္မႈ၊ သူ႔ဥစၥာ မတရားယူမႈ၊ သူ႔မယားကို က်ဴးလြန္မႈ၊ မိမိလင္မွ တပါးေသာေယာက်္ားႏွင့္ေဖာက္ျပန္မႈ၊ မုသားေျပာမႈ စေသာ အကုသို္လ္အမႈ) ေၾကာင့္သာ အပါယ္ေလးပါး၌ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရသည္။ ထိုသူတို႔၌ပါရွိေသာ ဒါနေကာင္းမႈ သည္လည္း ဂတိ၀ိပတၱိျဖစ္ေသာ ထိုအပါယ္ ၄-ပါး၌ အက်ိဳးေပးခြင့္ မရၾကသျဖင့္ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ၾကေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒါန သီလ ၂-ပါးတြင္ သီလသည္သာ ဘ၀ေကာင္းက်ိဳးရဖို႔ ေရွ႔သြားျဖစ္၍ သီလအတြက္ ဘ၀ေကာင္း ရမွ ဒါနအက်ိဳးေပးႏိုင္သည္ဟု သေဘာေပါက္ၾကလွ်င္ ငါးပါးသီလကို အထူးေစာင့္ေရွာက္၍ ဒါနကိုကား စားဦးစားဖ်ားကို ရဟန္းသံဃာ ဆရာမိဘတို႔အား ေပးလွဴျခင္း၊ စားၾကြင္းစားက်န္ကို ေတာင္းရန္းလာသူတို႔အား ေပးျခင္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ျပဳသင့္ၾက၏။ ဒါနအႀကီးအက်ယ္ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ သီလအပ်က္ခံ၍ကား မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် စီးပြားမရွာထိုက္ဟု မွတ္ပါ။
(ဘာ၀နာ)
ဘာ၀နာ -ဟူေသာပါဠိစကားသည္ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ႀကီးမားျမင့္ျမတ္ေအာင္ တိုးပြားေစ တတ္-ဟူေသာ အနက္ကိုျပ၏။ သတၱ၀ါတို႔၏ စိတ္ဓာတ္သည္ အ၀ိဇၨာဖံုးလႊမ္းမႈေၾကာင့္ သိဖြယ္ဟူသမွ်ကို မသိတတ္သည့္ျပင္ တဏွာအစြမ္းေၾကာင့္ ကာမဂုဏ္အာရံုမ်ားကို ေတာင့္တခင္မင္ လိုခ်င္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္ကိုအားျဖင့္ ႀကီးမားျမင့္ျမတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္မဟုတ္ေခ်။ အလြန္ ကေလးကလားႏို္င္ေသာ အေသးစား အညံ႔စား ျဖစ္ေန၏။ ထိုအေသးစား အညံ႔စားစိတ္ကို ႀကီးမားျမင့္ျမတ္လာေအာင္ သမထ ဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆ နာ ဘာ၀နာဟူေသာ ဘာ၀နာ ၂-မ်ိဳးတြင္ တမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တိုးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားေသာအခါ အ၀ိဇၨာတဏွာ ပါးလွပ္သြားေသာေၾကာင့္ စိတ္ေနစိတ္ထားလည္း နဂိုအေနထက္ ႀကီးမားျမင့္ျမတ္လာႏိုင္ေပသည္။
(သမထ ဘာ၀နာ)
သမထ-ဟူေသာပါဠိစကားသည္ ကိေလသာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ထိုထိုဤဤ ၾကံစည္တတ္ေသာ ၀ိတက္စသည္ကိုလည္းေကာင္း ျငိမ္းေစတတ္-ဟူေသာ အနက္ကိုျပ၏။
တရားသေဘာမွာ သမာဓိ-ပင္တည္း။
ျမန္မာလို တည္ျငိမ္ေသာ တရား-ဟုေခၚ၏။
သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္သည္ နဂိုသေဘာအတိုင္းအားျဖင့္ ဟိုအာရံုေရာက္လိုက္၊ သည္အာရံုေရာက္ လိုက္ႏွင့္ တည္ျငိမ္မႈမရွိ။ ဤသမထကမၼ႒ာန္းကို အားထုတ္ေသာအခါ ထြက္သက္-၀င္သက္ စေသာအာရံုတ ခု၌ စိတ္စိုက္၍ထားရ၏။ ထိုသို႔ စိတ္စိုက္၍ထားသျဖင့္ ထိုအာရံု၌ စိတ္အစဥ္ျမဲေနျခင္းကို သမာဓိရျခင္း-ဟုေခၚ၏။ စိိတ္အစဥ္က ထိုအာရံုတခု၌ ျမဲေနေသာေၾကာင့္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ၊ ၀ိတက္စေသာ တရားတို႔မေပၚဘဲ စိတ္အစဥ္သည္လည္း တည္ၾကည္၍ေနေလသည္။ ဤသမထဘာ၀နာ ေပါက္လွ်င္ စ်ာန္ရ၍ ကာမဂုဏ္ကင္းရာ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ ေရာက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာတဏွာဓာတ္ကို မ်ားစြာပါးလွပ္ ေအာင္ ျပဳႏိုင္ေသာ တရားေပနည္း။
(၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ)
၀ိ-အနိစၥဟုလည္းေကာင္း၊ ဒုကၡဟုလည္းေကာင္း၊ အနတၱဟုလည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု+ပႆ နာ -ရုပ္နာမ္အာရံု၌ ၾကည့္ရႈေနျခင္းကို ၀ိပႆနာ-ဟုေခၚ၏။
တရားသေဘာမွာ ဉာဏ္ပညာ-ပင္တည္း။
မိမိ၏ ရုပ္ခႏၶာ၊ နာမ္ခႏၶာကို မျမဲေသာအနိစၥတရား၊ မေကာင္းေသာ ဒုကၡတရား၊ အႏွစ္မပါေသာ အကာခ်ည္းသာျဖစ္ေသာ အနတၱတရား-ဟု ထပ္၍ ထပ္၍ ၾကည့္ရႈေနေသာအခါ မွန္ကန္ေသာ (အနိစၥတရားကို အနိစၥအတိုင္း အမွန္သိေသာ) အသိဉာဏ္ျဖစ္၏။ ထိုအခါ မိမိကိုယ္ခႏၶာ၌ နဂိုက အေကာင္းအမြန္ ႏွစ္သက္စရာဟု ထင္မွတ္ေအာင္ ကြယ္ကာေသာ အ၀ိဇၨာႏွင့္ တြယ္တာေသာ တဏွာဓာတ္သည္ ပါးလွပ္၍ သြားေလေတာ့၏။
ဤ၀ိပႆနာဘာ၀နာျဖစ္ေအာင္ ေရွးဦးစြာ သမထဘာ၀နာကို တည္ေထာင္ရေသာေၾကာင့္ ဤဘာ၀နာ ၂-ပါးသည္ အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကို ပယ္ရာ၀ယ္ အထိေရာက္ဆံုးျဖစ္ရံုသာမက တဆင့္တက္လွ်င္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ျမင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သီလထက္ပင္ အ၀ိဇၨာတဏွာကို ပယ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေကာင္း တရားျဖစ္ပါ ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ဤဘာ၀နာ ၂-ပါးကို တက္ဖို႔ရန္ သီလကို အေျခခံရပါေသးသည္။
*******************************************************************************
(ေမး)
အရွင္ဘုရား၊ အလွဴဒါန ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲရာတြင္ တိရစၧာန္မ်ားအား ေကၽြးေမြးေပးကမ္းျခင္း၊ လူသတၱ၀ါတို႔အား ေကၽြးေမြးေပးကမ္းျခင္းႏွင့္ ရဟန္းသံဃာအား လွဴဒါန္းျခင္းတို႔သည္ အက်ိဳးေပးရာ၌ မည္သုိ႔ကြာျခားပါမည္နည္း။
(ေျဖ)
တိရစၧာန္တို႔အား ေကၽြးေမြးျခင္းေၾကာင့္ ဘ၀ေပါင္းတရာ၌ အာယု၊ ၀ဏၰ၊ သုခ၊ ဗလ၊ ပဋိဘာန (သက္ရွည္၊ ဆင္းလွ၊ ခ်မ္းသာရ၊ ဗလ၊ ဉာဏ္ပညာ) ဟူေသာ အက်ိဳးကို ရ၏။
(တိရစၧာန္ဟူရာ၌ အိမ္၌ေမြးထားေသာ တိရစၧာန္မဟုတ္။ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ေတြ႔ရေသာ ၾကက္၊ ငွက္၊ ေခြး၊ ၀က္၊ စေသာ တိရစၧာန္တည္း။ ေကၽြးေမြးရာ၌ တႀကိမ္အတြက္ အ၀ေကၽြးျခင္းတည္း။)
လူသတၱ၀ါတို႔တြင္ မေကာင္းသျဖင့္ အသက္ေမြးေနေသာ ဒုႆီလလူကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀ေပါင္းတေထာင္၀ယ္ အာယု ၀ဏၰ စေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
တရားသျဖင့္ အသက္ေမြးေသာ သာမန္သီလရွိသူတို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀တသိန္း၀ယ္ အာယု ၀ဏၰစေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
သာသနာပ၀ယ္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ ရေသ့တို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ကုေဋတသိန္းေသာ ဘ၀တို႔ ၀ယ္ အာယု ၀ဏၰစေသာ အက်ိဳးကိုရ၏။
သာသနာတြင္း၀ယ္ သရဏဂံုတည္ေသာ ဥပါသကာမွစ၍ ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိေသာ ဥပါသကာ၊ ဥပါသိကာမတို႔ကို ေကၽြးေမြးရာ၌ ဘ၀အသေခ်ၤ (မေရမတြက္ႏိုင္ေသာဘ၀) တို႔၌ အာယု ၀ဏၰ စေသာ အက်ိဳးကို ရ၏။
သံဃာကို မရည္မွန္းႏို္င္ဘဲ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္ကို လွဴဒါန္းရာ၌ ထိုရဟန္းက ပုထုဇဥ္သာ ျဖစ္ေနေသး လွ်င္ ဘ၀အသေခ်ၤတို႔၌ အက်ိဳးေပးႏိုင္၏။
သို႔ေသာ္ လူ၀တ္ေၾကာင္တို႔အား ေပးေသာ ဘ၀အသေခ်ၤႏွင့္ကား မတူတတ္ေခ်။ ထိုဘ၀အသေခ်ၤ တို႔၌ အာယု၊ ၀ဏၰ၊ သုခ၊ ဗလ၊ ပဋိဘာန-ခ်င္း အဆင့္ဆင့္ သာလြန္ႏိုင္ေပသည္။
လူဥပါသကာတြင္ ၅-ပါးသီလရွိသူႏွင့္ ၁၀-ပါးသီလ ထိန္းသူ ကြာသကဲ့သို႔ လူ၀တ္ေၾကာင္ထက္ ရွင္သာမေဏအား လွဴျခင္းသည္ သာ၏။
ရွင္သာမေဏထက္ ရဟန္းအား လွဴျခင္းသည္ သာ၏။
ရဟန္းတြင္လည္း သီလမစင္ၾကယ္ေသာရဟန္းထက္ သီလစင္ၾကယ္ေသာ ရဟန္းအား လွဴျခင္း သည္ သာ၏။
ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ဘ၀အသေခ်ၤခ်င္းတူေသာ္လည္း အဆင့္ဆင့္သာေနပံုကို သိပါ။ ဤအားလံုးသည္ ဥပရိပဏၰာသ၊ ဒကၡိဏ၀ိဘဂၤသုတ္ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အ႒ကထာစကားမ်ား ျဖစ္သည္။
မွတ္ခ်က္။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ကို ျပရာ၌ အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ ေလာကႆ-အရိယာသံဃာေတာ္သည္ ေကာင္းမႈမ်ိဳးေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ရာ အတူမရွိ။ ေကာင္းျမတ္ေသာ လယ္ယာ ျဖစ္ပါေပသည္-ဟု ဘုရားရွင္မိန္႔ေတာ္မူ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လယ္ယာေျမ၏ ေကာင္းမေကာင္းအလိုက္ စိုက္ပ်ိဳးၾကသူတို႔မွာ အပင္အသီး ရၾကသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ေကာင္းမႈမ်ိဳးေစ့ စိုက္ပ်ိဳးၾကေသာ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို႔မွာလည္း အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၏ သီလစေသာ အက်င့္ေကာင္း ရွိမရွိလိုက္၍ အက်ိဳးရၾကေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ပင္ကိုက အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ တိရစၧာန္အမ်ိဳး၌ အကုသိုလ္အက်ိဳးျဖစ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာကို ရၾကေသာ တိရစၧာန္တို႔သည္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဉာဏ္လည္း မရွိရကား အညံ႔ဆံုးလယ္ယာႏွင့္ တူၾကေပသည္။
ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ လူ႔ဘ၀၌ ကုသိုလ္အက်ိဳးျဖစ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာကိုရ၍ သီလမရွိသူ။ အသင့္အတင့္သီလရွိသူ၊ အေတာ္ေကာင္းေသာ သီလရွိသူတို႔ကား အဆင့္ဆင့္ အတန္းကြာေသာ လယ္ယာေျမေကာင္းမ်ားႏွင့္ တူၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လယ္ယာအမ်ိဳးမ်ိဳး၌ အလွဴဒါနမ်ိဳးေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးသူတို႔မွာ အဆင့္ဆင့္ကြဲျပားေသာအက်ိဳးကို ရၾကသည္ဟု မွတ္ပါ။ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ
No comments:
Post a Comment